Strona czynna i bierna

Tutaj znajdziesz omówienie dwóch kluczowych sposobów konstrukcji zdań w języku angielskim: stronę czynną (active voice) oraz stronę bierną (passive voice). Zrozumienie tych dwóch form jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala na elastyczne przedstawianie informacji i dostosowywanie stylu wypowiedzi do różnych sytuacji, takich jak formalne pisanie, naukowe raporty, czy codzienna komunikacja.

Strona czynna (Active Voice)

W zdaniu w stronie czynnej podmiot (osoba lub rzecz) wykonuje określoną czynność, a zdanie koncentruje się na tym, kto wykonuje dane działanie. Strona czynna jest prostsza i częściej używana w codziennym języku angielskim, ponieważ jasno określa, kto jest odpowiedzialny za daną czynność.

Na przykład:

• The chef cooks the meal. (Kucharz gotuje posiłek).
• She writes the report. (Ona pisze raport).

W tych zdaniach podmiot „the chef” i „she” są wykonawcami czynności, które są najważniejsze w danej wypowiedzi.

Strona bierna (Passive Voice)

W zdaniu w stronie biernej podmiot zdania jest odbiorcą działania, a wykonawca czynności może być mniej istotny lub nawet niewspomniany. Strona bierna kładzie nacisk na samą czynność lub na efekt działania, a nie na to, kto ją wykonał.

Na przykład:

• The meal is cooked by the chef. (Posiłek jest gotowany przez kucharza).
• The report is written by her. (Raport jest pisany przez nią).

W tych zdaniach najważniejsze jest to, co zostało zrobione, a nie kto to zrobił. Wykonawca może być podany na końcu zdania za pomocą wyrażenia „by”, ale nie zawsze jest to konieczne, szczególnie gdy jest on oczywisty lub nieistotny.

Na przykład:

• The meal is being prepared. (Posiłek jest przygotowywany) – tutaj nie podajemy, kto go przygotowuje, bo to nie jest kluczowe.

Tworzenie strony biernej

Aby przekształcić zdanie ze strony czynnej w bierną, potrzebujemy:

1. Czasownika „to be” w odpowiednim czasie (zgodnie z czasem użytym w stronie czynnej).
2. Czasownika głównego w formie Past Participle (trzecia forma czasownika, np. „done”, „written”, „cooked”).

Przykłady:

• Present Simple:

  She writes the letter. → The letter is written by her. (List jest pisany przez nią).

• Past Simple:

  They built the house. → The house was built by them. (Dom został zbudowany przez nich).

• Present Continuous:

  He is fixing the car. → The car is being fixed. (Samochód jest naprawiany).

• Future Simple:

  We will deliver the package. → The package will be delivered. (Paczka zostanie dostarczona).

Zastosowania strony biernej

Strona bierna jest szczególnie używana w sytuacjach, gdy:

1. Nie znamy lub nie chcemy podać wykonawcy czynności.

   Na przykład: The window was broken. (Okno zostało wybite) – nie podajemy, kto je wybił, bo nie jest to istotne.

2. Chcemy skupić się na efekcie czynności, a nie na wykonawcy.

   Na przykład: The project has been completed. (Projekt został ukończony) – ważne jest, że projekt został skończony, a nie kto to zrobił.

3. W tekstach formalnych, naukowych lub technicznych, gdzie nacisk kładzie się na działania lub wyniki, a nie na osoby. Na przykład: The experiment was conducted to test the hypothesis. (Eksperyment został przeprowadzony w celu przetestowania hipotezy).

Często używane formy strony biernej

Strona bierna jest powszechnie używana z czasownikami, które opisują działania, procesy lub wyniki. Często spotykane zwroty to:

• It is said that… (Mówi się, że…)
• The work was done. (Praca została wykonana).
• The contract will be signed. (Umowa zostanie podpisana).

Zalety i wady strony biernej

Zalety:

• Umożliwia bardziej formalny i bezosobowy ton wypowiedzi.
• Pozwala skupić się na wyniku lub obiekcie działania, a nie na wykonawcy.
• Jest przydatna, gdy wykonawca jest nieznany, nieistotny lub oczywisty.

Wady:

• Może prowadzić do niejasności lub nadmiernej zawiłości, jeśli jest używana zbyt często.
• Czasami brzmi bardziej skomplikowanie niż strona czynna, co może utrudnić zrozumienie komunikatu.

Strona bierna w różnych czasach

Strona bierna może być stosowana w różnych czasach gramatycznych. Oto przykłady:

• Present Simple:

  The book is read by many people. (Książka jest czytana przez wielu ludzi).

• Past Continuous:

  The room was being cleaned when I arrived. (Pokój był sprzątany, gdy przyjechałem/am).

• Present Perfect:

  The report has been written. (Raport został napisany).

• Future with „going to”:

  The dinner is going to be prepared by the chef. (Kolacja będzie przygotowana przez kucharza).

Częste błędy w używaniu strony biernej

1. Zła forma czasownika „to be” – Upewnij się, że stosujesz poprawną formę czasownika „to be” w odpowiednim czasie. Na przykład: The house was being built (dom był budowany), a nie The house were being built.
2. Pominięcie czasownika w formie Past Participle – Czasownik główny w stronie biernej zawsze powinien być w trzeciej formie (Past Participle). Na przykład: The homework was done, a nie The homework was do.

Strona czynna i bierna to kluczowe elementy w gramatyce języka angielskiego, które pozwalają na elastyczne wyrażanie tego, kto wykonuje czynność i na czym chcemy skupić uwagę. Strona bierna jest szczególnie przydatna w sytuacjach formalnych oraz wtedy, gdy najważniejsze jest samo działanie lub jego efekt, a nie wykonawca. Zrozumienie różnic między stroną czynną a bierną oraz umiejętność przekształcania zdań z jednej formy w drugą jest niezbędna na wyższym poziomie znajomości języka.